CONCHA FERNANDEZ

Gárfer, José Luis; Fernández, Concha

A adiviña é unha "enxeñosa descrición en verso dunha mensaxe que o receptor debe descubrir". Neste adiviñanceiro dáse a coñecer boa parte do corpus adiviñancístico galego, que pacientemente foron recollendo os autores a salto de aldea, e que queda dividido en distintos mundos coma o dos animais, os vexetais, as cousas. E, como no xornalismo, no que a foto é a credencial da noticia, inclúese tamén unha serie de magníficos gravados de Fino Lorenzo para arroupar este Adiviñanceiro popular galego que acaba de nacer.

“Do descontento á acción. A construción social da protesta campesiña en Galiza” analiza, a partir das achegas da psicoloxía social, a participación dos labregos e labregas nas mobilizacións campesiñas da década dos anos noventa. Na nosa sociedade a participación en movementos sociais e accións colectivas é unha forma habitual de facer política. Por que e como se xeran as accións colectivas e por que chegaron a ser unha práctica tan común son preguntas centrais no libro de Concha Fernández e Xosé Manuel Sabucedo. As distintas tradicións na análise social suxiren múltiples respostas: porque as persoas se senten agraviadas, porque teñen recursos para mobilizarse e aproveitan as oportunidades políticas para protestar, porque construíron identidades colectivas politizadas... Non obstante, a pregunta de por que nacen os movementos sociais e accións colectivas é diferente á de por que os individuos participan. Obviamente se ninguén participa, non hai movemento nin accións colectivas, pero tampouco o descontento compartido, por moi alto que sexa, xera automaticamente movementos de protesta. Son necesarios, ademais de recursos e oportunidades, poderosos motivos para transformar o descontento en acción. Analizar a mobilización da acción é a cerna desta obra en que, á par dun preciso estudo de caso das protestas campesiñas dos anos noventa, se achegan reflexións e ferramentas analíticas absolutamente imprescindíbeis para comprendermos a acción colectiva, a participación política e a sociedade dos nosos tempos.

Joyas poéticas de nuestra literatura popular, las adivinanzas nos apasionan porque llevan en sí un misterio y, a la vez, un desafío. JOSÉ LUIS GÁRFER y CONCHA FERNÁNDEZ reúnen en el ADIVINANCERO ANTOLOGICO ESPAÑOL mas de mil de estas entrañables miniaturas, organizadas por temas y acompañadas de un practico indice que nos permite recordar las que una vez supimos y añadir a nuestro acervo otras nuevas.

Desde el año 1240, la Literatura Española guarda, en los versos de la cuaderna vía del Libro de Apolonio, el germen de sus futuros Adivinanceros culto y popular que cuidadosamente y pacientemente vamos recopilando, estudiando y publicando. La adivinanza culta se diferencia de la popular en hechos tan puntuales como el de la autoría, el paralelismo y el desglose lingüístico, la semiología y la métrica empleada en una y otra.