Libros de Literatura en euskera, página 9 de 582

Piztutako etxea nire lanik sakonena da. Gogoeta egiten dut, esperantzaz, izuaz, desiraz, maitasunaz eta pasioaz, besteak beste. Abiapuntua da bizitzak bere arauak dauzkala eta, seguru asko, ez ditugula sekula santan guztiak ezagutuko, bizi garen bitartean bizitzaz ez beste ezertaz arduratzen garelako. Baina beste ezer hori bizitzaren muina ere izan daiteke, jakin gabe, noski. Gizakia zerk bultzatzen duen bizitzera da jakin beharrekoa. Baina beti ez dago gizakiaren esku halako jakituria. Ez zaio argirik iristen bere barreneko sotoan gordeta dagoena ikusteko. Beraz, bizi da gizakia, besterik gabe. Eta ez da gutxi. Izan ere, gizakia handia da, izakietan handiena. Baina inork gutxik daki hori.

Hamar istorio dira,arima-arimatik idatzitakoak. Gehienak amodiozkoak. Batzuk beste garai batekoak,beste batzuk gaur egungokoak,lagunen arteko erlazioak,abenturak,mota askotakoak,guztion gustukoak.669. logela: Logela bero-beroa, erotismoz beteta, grinaz josita, maitasun gozo-gozoa. Bihotzaren taupadak: Baliteke beste bolada bateko harremana berreskuratzea? Floren eta Irene: Gerra zibilak ez du amodio hau apurtzerik zeren eta, erraz ahanzten ez diren hauetariko baita. Pilarren istorioa: Dena debekatuta dagoen garaian maiteak eta euskarak irabazten egiten dute. Beste mundu berri bat: Bikiak dira, bihurriak, eta gure mundua hondatzeko abagune daukate haien eskuetan. Izango ote dira kapaz? Maria eta Elena: lagun minak dira baina ezusteko gertakizun batek apur lezake adiskidetasun perfektu hau. Vesubioko neska: Ezagutu Ponpeia Nerearen eskutik eta murgilduko zara Erromako mundu misteriotsuan. Topaketa: Emakume eta gizon baten arteko erlazio posible da sexurik gabe? Usoen sekretua: Askotan gauzarik txikienak dira gehien pozten gaituztenak. Gure zuhaizti galduta: Bihotz bihotzez gordetzen dugun gogorapen hori.

Laboa Katedrak antolatu zituen jardunaldien aitzakian Jose Luis Zumeta liburu batekin datorkigu Laboaz mintzatzera, tonu intimo batean, adierazpen isilean. Zumeta, irudien bidez mintzo da. Mikel Laboaren irudiaren bariazio piktoriko xume eta sentikorrak Mikelek kantatu zituen poetekin batera datoz.

Penetan bizi naiz zu gabean larriak jandako haragia.

Patxi Ezkiagari, bere poesian, meditazio eta otoitz bihurtzen zaizkio lurrari eta izadiari lotutako bere eguneroko bizikizun hurbilak, izaki bizidunek (zaldiek eta hegaztiek, zuhaitzek eta loreek) nahiz berari bizi-bizi agertzen zaizkion bizigabeek (mendiak, haizeak, errekak...) barruan eragiten dizkiotenak.Horrelako esperientzia espiritualez ehotuta dator Bidai-Doinua / Melodia para el viaje, euskaraz jatorriz eta autore berak egindako gaztelaniazko itzulpenean. 2005ean argitaratu zuen aurrenekoz ez merkaturatzeko edizioan, Pirinio sakonean bizi zen adiskide baten omenetan. Hura bera eskaintzen du bigarren edizio honetan, hango argazkiak kenduta, baina Joxe Ertzibengoaren sarrera berri iradokiorraz hornituta.

Penetan bizi naiz zu gabeanneketan diraut ukatzen gaituen urruneannabilano bi munduren ertzean,ebatzi gaberik zu maitatzeko soseguabietako zeinek damaidan,mindu gaberik ez zaizulako axolani badaezpada gibelatzeaborroka jada galdutik,erabakirik zugan ez sartzea jagoitik,ez, ordea, samintzea ihesi zugandik.

Fabian Nikaraguatik iritsitako etorkin bat da. Bizitza aurrera atera nahian agure bat zaintzeko lana eskaini diote. Baina nor da agure hori? Hainbat istorio ezkutatzen ditu agureak eta istorio horiek iraganera eramango dute Fabian.Sarak aita zenak idatzitako liburu baten ale bat aurkitu du eta pentsatu du ilusio handia egingo diola amari. Baina bertan aurkitu duenak iragan ezkutu batera darama Sara.Andonik amets bat du aspalditik: NBAren partida bat ikustera joatea AEBetara. Eta hara joango da bere lagun Perurekin lantegian dena konpontzen den egunean. Ez du ematen, ordea, enpresako arazoek konponbide erraza dutenik.Hiru adiskide. GaztetanMaiatz taldea osatzen zuten, baina urte asko igaro dira eta dagoeneko ez da ezer geratzen. Oroitzapenak baizik ez. Ezkutaleku bat. Tren bat. Hiru buru-estalki. Zigarroen kea. Hamaikak eta bostean hasiko dira su-festak eta gaua beteko da sirena-hotsez.Lau kontakizun, lau bidaia iragana eta oraina biltzen diren leku ilun ezkutu horretara.

Krisia, langabezia, errebolta, errepresioa, hondamena dira Iñigo Aranbarriren laugarren nobelaren ardatzak. Esteban Alberdi protagonistak lana galdu du, aldentzen ari zaio familia, eta durduzatuta dabil. Baina oraindik gehiago okertuko da bere egoera. Gau batean, kankarrean kolpe handia hartuta aurkitu dute kale bazterrean. Eldarnio betean, denboraren putzuan barneratu da, bi mende eta erdiko jauzian: Azkoitian ikusten du bere burua 1766ko apirilean, gariaren eta artoaren prezioa garestitu dutenean eta herritarrak matxinatu egin direnean.

Pello Salaburuk 2012ko udazkenean lan bidaia bat egin behar izan zuen Cuzcora. Hala aitortzen du berak liburuaren sarreran: Nola bakarrik ibiltzen nintzen maiz kara hango karriken artean, Cuzcora egin nuen bidaiaren artekek hainbertze oroitzapen ekarri zizkidaten gogora, nire bizitza lanbrotuan zehar zinez edo ustez gertatuak, eta horiek guziak mantso-mantso paper mutur batean paratzen hasi nintzen.Alderdi horretatik Errateko nituenak bada bidaia baten kronika eta bestetik oroitzapen liburu bat ere. Hango eta hemengo gauzei buruz autoreak daukan iritzien azalpena ere bada. Aho bizarrik gabe mintzo da gure egoeraz eta bizitzaz. Eta, batzuetan, hango kontuez ari dela, kitxua hizkuntzaz adibidez, susmoa sartzen zaio irakurleari ez ote den, zehar bidez bada ere, hemengo kontuez ere ari eta alderantziz.Paperak bete ahala, hango historiak, eta hemengoak, nire bizitzan aspaldi gertatuak eta oraingoak denak batera etortzen baitziren uholdean, bereizketarik gabe, ahal nuen moduan josten saiatu nintzen, tarrapataka batzuetan, atzendu baino lehenago, baina, egia erran behar baldin badut, azkenean ongi ez nekien eskribitzen ari nintzen hura bidaiaren oroitzapena zen, edo eskuek, horretako baimenik izan gabe, irristan ekoizten zuten ezin baratuzko jarioa.Baina beste gauza bat ere bada Errateko nituenak: iritziaren eta kronikaren fikzioaren eta errealitatearen nahasketa erakargarri bat, prosa bikain batean garatua. Ekialdeko euskalkietatik euskara batuari ekarri sendoa egiteko saio eredugarria.

Inguru ederrean jaiotzea egokitu zitzaion Hasierri. Begientzat ederra bezain pertsona sentsibleentzat gordina den inguru batean. Baso hertsietan aita eta osaba aizkolariekin galdu izan naiz. Aizkorakaden oihartzuna, adar arteko iluntasunaren erreflexua zen.Hasierren izaerarako, latza zen herri giroko gordintasun hura. Distantzia behar zuen. Distantzia fisikoa aurrena. Madrilera joan zen bizitzera. Eta literatura hartu zuen sendagai: Landa ingurunean, salbu mantendu ninduen bular-oskola zen literatura.Giro hari lotua dago, ordea, betiko; harako Prometeo hura bezala, Baztango mendi eder haiei katez lotua. Zilbor-hestea moztu behar zuen. Oroimenaren mamuak astindu idazketarekin. Larremotzetik larre zabaletara jauzi egin.Sentsibilitate mindu baten autobiografia da emaitza. Aitak egurrarekin eratzen dituen irudi eta formak hitzekin eratzen saiatu naiz"

Liburu honetako protagonista loezinak jota. Eta etsipen kontsumoa markatutako bizitza bat. Agian horregatik terapia minbizi gaixoen saioetara joan, jende gehiago bizirik sentitzen hiltzen inguratuta behar bezala hasten da. Bilera hauetan Marla Singer, zure bizitzan aldaketa bat eragingo du bilduko. Ere bilduko Tyler Durden, bat ausartak eta independenteak zinema operadorea, duten Fight Club sortzen.Fight Club lehen araua da ez Fight Club buruz hitz egiteko. Hala ere, estandarra betetzen oso zaila da aurkituko, gisa gizonek astebururo ehunka batera etorriko da biluzi ukabila borrokatzeko. Beranduago osatzen du "Project Mayhem," mundua salbatzeko zibilizazioa suntsitu entrenatu da erakunde bat. Project Mayhem lehen araua ez da horri buruz galderak egiteko.Denean bakarrik, dena galduko dugu, doan egin nahi duzuna dugu gara.

Hamabost urtetik gora etxetik kanpo eman ondoren, Julian Zautuola bere jaioterrira itzuli da. Gizon diruduna da orain, eta, hala, gurasoen baserria zaharberritu eta bailarako neska batekin ezkondu da: Inexarekin.Alabaina, Julianek bihotza mindua du, obsesionatua dago maite izan zuen eta oraindik ere maite duen emakumearen oroitzapenarekin eta ez da gauza bere emazteak eskaintzen dion guztia estimatzeko.Itahisa da emakume haren izena. Itahisa da obsesioaren izena. Itahisak EGUNSENTIKO ARGIA esan nahi du.Julianen itzulerak, gainera, susmo txarrak eta esamesak sortu ditu herritarren artean.Zergatik ez ote zuen Ameriketarako bidea jarraitu?Zergatik gelditu ote zen Tenerifeko Orotavan?Nola lortu ote zuen halako dirutza metatzea?Eta zergatik itzuli zen azkenean bere sorterrira?Julian jaio zen bailara, Bilbo eta Tenerifeko uhartea dira kontakizun honen gertalekuak, grinaz, desengainuz eta mendekuz beteriko istorio honetan. Izan ere, 1800 inguruan gertatzen da hau dena, ontzi-jabeak, esklabo-tratulariak eta merkatariak ahalik eta dirutza handienak lortzen saiatzen ziren garai batean.9788497468763_L33_24.pdf

Txernobilgo istripu nuklearra gertatu zenean,Juliak 13 urte zeuzkan eta aire librean jolasean ibili zen egun osoan.Igorrek 28 urte zeuzkan, soldadua zeneta zentralera lanera korrika joateko agindu zioten.Inork ez zien azalpenik eman. Orain Juliak erreportaje bat idatzi nahi du,Txernobilen zer gertatu zen eta gaur egun ingurua nola dagoen kontatzeko.Igorri eskatu dio laguntza,katastrofearen garaiaz biek dituzten oroitzapenak biltzekoeta, Txernobil bisitatzen duten bitartean,ondoan lagun bat izateko.

Mitxelko Urangaren entsegu-lan honek erotismoaren merkantilizazioa eta merkatuaren erotizazioa jorratzen ditu, biak uztartuz prozesu orokor baten bi alde banaezinak direlakoan. Lanak pentsarazten digu gure garai honetako kapitalismoari dagokiola halako lege nagusi bat, sedukzioarena nonbait, eta lege hura, aipatu barik ere, zertan den azaltzeko bidea jorratzen laguntzen digu. Merkatuak Erosaren potentzia barneratu duen eran, badirudi sexua eta erotismoa, oro har, merkatuaren gai kutuna bihurtu direla. Nonbait, ez dakigu bizitzen sexua eta erotismoa salerosketatik kanpo, kontsumoaren logikatik kanpo. Eta gertaera horietan denetan, lanak boterearen konfigurazio zahar eta berrien zantzuak ikusten laguntzen digu.Bai gizarteari, bai norberari, merkantilizazioa ezarri erronkak, esate baterako zoriontasun eta osotasun lortezinak baina aldi berean ezinbestekoak, begi bistan jartzen saiatu da egilea, baita norainoko eragina izan duten argitzen ere. Eta halaxe, galdera asko iradoki eta irekita uzten dizkigu saioak, gure iritziz ez hutsalena honakoa: zeinek kolonizatu du zein, erotismoak merkatua ala merkatuak erotismoa? Ongi jakin arren merkatuak aspaldi kolonizatu zuela gure bizi-mundua.Epaimahaia.

Elurraren zuriak dena iluntzen dubitartean maindireak beltz geratu dirapintzetan baina idazten dudan poesiaren euriak ez duisiltasunaren geroa aurkitzen.Ahaztuta neukan: elurra bizidun guztiengainean erortzen dela etahilobiko lehenengo lurra dela.