HARTZAK

Jatorriz 1948an Phyllis Rowand-en irudiez argitaratua, Ruth Krauss-ek hitz gutxiko eta onomatopeiaz betetako istorio labur dibertigarria sortu zuen. Istorio hori 2005ean berrargitaratu zen Maurice Sendak-en ilustrazioekin: oraingoan hartzak animalia saltokari-saldo bat bihurtu ziren, “Piztiak bizi diren lekuan” obrako Max-en antzera otso-larruz mozorratutako haur batekin batera komedia ezin bizkorrago bat antzeztu zutenak. Sendak-en beste obretan bezala, lotara joateko orduan hasten da dena: bekaitzaldi batean, txakur batek peluxezko hartza kentzen dio haur bati. Ihesi doala, hartz ikaragarrien talde bat abiatzen da lapurraren bila, toki eta egoera atipiko harrigarrietan, ustekabeko amaiera batera iritsi arte. Itzulpenak jatorrizko testuaren egitura errimatua gordetzen du. 1950 eta 1960ko urteetan, Ruth Krauss-ek eta Maurice Sendak-ek album ilustratuaren generoa eraberritu zuten, “A hole is to dig” edo “A very special house” tituluekin, besteak beste. Ruth Krauss oso idazle ezaguna zen, liburu labur, samur eta gatzdunak idazten zituena. Hitz-joko sinple bat kausaondoriozko ikerketa folosofikoa bihur zezakeen, orekari eusteko inolako arazorik gabe. Nonsense delakoaren artista, haren obrek, melengak izan gabe, ahotsa ematen zioten haur-irakurleariari. Bien artean, sortzaile tandem emankorra osatu zuten, marra azkarreko eta ur-margo adierazkorren istorioak sortu zituztelarik. Literaturaren eta artearen aldetik elkar inspiratu eta heldu zuten: arte iraultzailearekin gertatzen den bezala, haiek liburuak freskotasun osoa gordez iritsi dira gaur egunera.