Iban Zaldua

Mientras lees este libro, la vida es eso que suena al fondo. Lo que te interrumpe para bañar a un niño, para ceder el asiento del metro, para bajar del autobús en la consulta del médico, para dormir cuando el cansancio te impide permanecer con los ojos abiertos. Como en los relatos de Iban, la vida sucede mientras la musica tambien sucede. Las canciones nos enfrentan al conflicto, nos plantean una duda o bien desenlazan nuestras relaciones

El presente volumen recoge 42 cuentos, escritos entre 1999 y 2018, sobre el conflicto vasco o lo que Zaldua y sus amigos llaman "La Cosa". Escritos en euskera, muchos de ellos se publican ahora por primera vez en español traducidos por el propio autor. En palabras de Edurne Portela en el prologo que abre el libro, "aportan algo singular e irrepetible: nos adentran en la historia cuando la historia era presente. Nos dan una vision de "La Cosa" desde el dia a dia, desde dentro, prestando atencion a veces a los grandes eventos -alguna de las treguas de ETA, algun asesinato reconocible como el de Miguel Angel Blanco-, pero sobre todo desvelan lo que suponia vivir cotidianamente con la violencia. Zaldua nos traslada a ese pasado que cada vez se nos hace mas ajeno a traves de cuentos que revelan la complejidad de la sociedad vasca, los vinculos afectivos, la cercania que podia haber entre actores muy diferentes del conflicto, las tensiones sociales que a veces se daban de forma abierta -una manifestacion contra una accion de ETA y una contramanifestacion a favor- o soterrada -una conversacion entre amigas en la que prefieren no tocar el tema politico-. Zaldua abre una ventana a la relacion de la sociedad vasca con la violencia, llegando en la ultima seccion a este tiempo post-ETA, en el que su mirada, algo caustica, muestra los retos presentes: la dificultad de afrontar el pasado, la construccion de relatos interesados, la fragilidad de la memoria"

Inon ez, inoiz ez, Iban Zaldua Gonzalez: Ipuin liburu sendo eta mardul bat prestatu du Zalduak, bere azken urteetako lanaren emaitza. Estilo, gai eta luzera desberdineko 38 ipuin bildu ditu guztira, hiru parte nagusi eta eranskin batean. Zalduak ohi duen maisutasuna, zorroztasuna, fikziorako asmamen izugarria eta zirti-zarta banatutako ironia-dosiak topatuko ditu irakurleak bertan. Ipuinen artean badira fantastikoak eta erralistak, metaliteratura lantzen dutenak, eguneroko bizitzaren ifrentzua erakusten dutenak eta azkenaldiko gure panorama politikoa erretratatzen dutenak.

Hogeita bat ipuin bildu ditu Iban Zalduak"Idazten ari dela idazten duen idazlea"honetan, gai baten inguruan ardaztuak denak ere: literatura, idazleak, itzultzaileak, irakasleak, irakurleak, dendak, irakurle-klubak, sariketak, kritikariak Literaturaren mundua bere osotasunean erakutsi nahi izan du, baina, horrez gain eta horren gainetik, ipuin onak idatzi ditu Zalduak: labur-laburrak batzuk, flash baten modukoak, eta luzexeagoak besteak, istorio bat garatzen dutenak; fantastikoak eta errealistak tartekatzen dira, teknika desberdinak erabiltzen dituztenak, ironikoak eta serio antzekoakHitz batean: egungo euskal literaturan ipuingintzak teorian nahiz praktikan duen aldezlerik handienetako baten obra berri bat, generaren zaleek estimatuko dutena.

Povenir constituye el libro de relatos más completo, más logrado, de un cuentista nato como es Iban Zaldua. Si el vivir cotidiano es el detonante de cada una de las historias, los elementos fantásticos ahondan y completan una visión del mundo plena, repleta de matices y rigurosa con el único dogma al que Porvenir se adscribe: la verdad de la literatura, la mentira del mundo que (otros) nos venden.

Ohetik jaiki bezain pronto kontatu nahi izan zidan. Ba al dakizu zer amets egin dudan bart? Abandonatzen ninduzula; beste emakume batekin elkartzen zinela. Ez nuen ezagutzen, baina jakin badakit ni baino gazteagoa zela. Umeak zurekin gelditzen ziren, noski, eta, ondorioz, etxetik alde egin behar zuena neu nintzen. Pisu konpartitu batera joan nintzen bizitzera. Irribarre egin nuen, zer bestela: beti egin dit grazia Arantzaren amesgaiztoen zehaztasunak; ni ez naiz sekula akordatzen neureez. Eta norekin joaten zinen bizitzera, jakin ba daiteke?, galdetu nion. Nekanerekin. Senarrak utzi berria hura ere. Nekanerekin? Ez duzu apenas ezagutzen ba. Bai, niri ere bitxia iruditu zait. Baina badakizu nolakoak diren ametsak, erantzun zidan. Haien bien etxebizitza berria deskribatu zidan ondoren, altzariak eta guzti. Ba al dakizu, ordea, zerk izorratu ninduen gehien, ametsean? Ez zenidala ezer kontatu zure azkeneko liburuaren eskuizkribua zuzentzen amaitu nuen arte. Hori egia da: nekez aurkituko dut nire testuen irakurle hoberik, emaztea baino. Une horrek besarkada bat eskatzen zuen, eta besarkatu nuen Arantza, nola ez. Nolako gauzak amesten dituzun, neska..., esan nion belarrira.Nekanek ez zuen txintik atera: eskua mesanotxerantz luzatu eta beste zigarro bat hartu zuen, eta txiskeroa. Keinu bizkor batez piztu zuen. Trinkoagoa egin zen logelako kea.Isilunea ez zen oso luzea izan. Noiz kontatu behar diozu gure artekoa Arantzari?, bota zidan, espero nuen bezala. Laster, erantzun nion Nekaneri, oso laster. Nire azken liburuko kontrazaleko ipuina zuzentzen didan bezain laster.

Simulacros, embustes, invenciones, fraudes, quimeras, habladurías… Mentiras, mentiras, mentiras son todo lo que nos rodea, nuestra experiencia cotidiana está entretejida de falsedad y es por eso que

El detective galáctico José Miguel López Belausteguieta, alias Cosmic Josemi, bebedor empedernido, trisexual y ludópata del mus que vive en el planeta La Margen, es contratado desde el planeta Nueva Euskadi para que baje al terrorífico planeta Tierra a cumplir una peligrosísima misión: recoger los restos del cadáver de cierto prócer, sin cuyo ADN el ordenador que gobierna Nueva Euskadi no funciona como es debido. Pero los infames habitantes del planeta enemigo Tauro no están dispuestos a que en Nueva Euskadi se salgan con la suya... Ciencia ficción de la buena, humor sin concesiones, irreverencia literaria y no pocas dosis de nihilismo se alían en una novela que no deja títere con cabeza. Para reír a mandíbula batiente, que es el mejor sistema de ver las cosas de otra manera

El detective galáctico José Miguel López Belausteguieta, alias Cosmic Josemi, bebedor empedernido, trisexual y ludópata del mus que vive en el planeta La Margen, es contratado desde el planeta Nueva Euskadi para que baje al terrorifico planeta Tierra a cumplir una peligrosisima mision: recoger los restos del cadaver de cierto procer, sin cuyo ADN el ordenador que gobierna Nueva Euskadi no funciona como es debido. Pero los infames habitantes del planeta enemigo Tauro no estan dispuestos a que se salga con la suya...

Heldu orainari' dio zuhur-hitzak, 'etorkizuna gure esku dago' errepikatzen dute nekagaitz medioetan. Eta bien bitartean, iraganari begira, mirarik gabe bada ere, ari da Zaldua ipuin-sorta berri honetan. Zer ote du iraganak halako setaz aldatu nahi izateko. Beharbada ez gaude iraganaz oso harro eta horregatik aldatu nahi genuke.Autoreak bere aurreko ipuinetan erabili ohi dituen osagaiak erabili ditu liburu honetan ere: ironia erregosi apur bat, zientzia fikzio ukitu sinesgarriez lurrindua, absurdotik atximur bat, egunerokotasunetik koilara bete, akaso giza harremanen gatzak gazituago dator oraingo honetan; beti bezain iradokizunez betea, hala ere. Ez da erraza esaten horietako zein osagaik behartzen duen irakurlea ipuin bakoitza hasi eta bukatu arte ez eskuetatik uztera, beharbada denen nahasteak. Segurua dena da ipuin bilduma irakurri eta nekez ahaztuko dituela bertan kontatzen direnak eta aktoreak.

Iban Zaldua, euskal ipuingintzaren aldarrikatzaile ez ezikpraktikatzaile handienetakoa dugu, eta espiritu horrihelduz ondu du ipuin-bilduma berri hau; aurrekoarenaldean bi berezitasun: bilduma potoloagoa dela eta aldiberean ipuin gutxiago dituela (hamazazpi); beraz, istorioakez dira hain laburrak; edo, zehatzago esateko, ohiko ipuinlaburren ondoan, nobela laburren neurrira hurbiltzen direnistorio luzeagoak ere ondu ditu, ipuinaren muinamantenduz betiere.Gaiak, berriz, askotarikoak, Zalduaren unibertsoa osatzendutenak gehienbat: bikote-arazoak, adulterioak, guraso etaseme-alaben arteko gorabeherak, kontu fantastiko zenbait(ohi baino gutxiago), zientzia-fikzio apur bat, saresozialetako jardueraren parodia, gizarte-kritika (segregazioeskolarra dela, armagintza dela), pop musikaren mundua,eta baita metaliteratura ere, ipuinari berari buruzko teoriakbarne.

Primer conjunto de relatos en castellano de un cuentista nato, plenamente reconocido ya por su obra en euskera. Habilidad narrativa y humor a grandes paladas configuran la obra del joven Iban Zaldua (San Sebastián, 1966). La isla de los antropólogos es su quinto libro de cuentos y el segundo que publica en castellano. Se trata de narraciones en tono humorístico donde a menudo se nos muestra a tipos que han dedicado pacientemente toda una vida de sacrificios a una tarea más o menos utópica que finalmente no sirve para nada o para lo contrario de lo que buscaban. Abundan las mutilaciones ?exigidas por el guión?, aunque la habilidad del autor consigue que no sean nunca textos escabrosos ni sangrientos, sino, más bien, muy inteligentes y divertidos. La prueba es que los argumentos de los cuentos recopilados en esta obra son un alarde de imaginación poco corriente en la literatura actual: un republicano infiltrado recibe un nombramiento de ministro; el creador del primer catastro ordena destruir aquellos pueblos a los que su apretado calendario no le permite acceder; una comunidad indígena que, para esquivar a los turistas, simula ante cada estudioso una cultura distinta; un magnate revolucionario, con el fin de provocar el estallido de la revolución, crea una fábrica regida por un insostenible sistema de explotación de los obreros; un escritor descubre que, tras la propuesta de su editor de publicar sus cuentos completos, se esconde una verdadera amenaza de muerte; una bibliotecaria archiva investigadores en lugar de sus trabajos.La literatura de Zaldua desprende un humor que cala profundamente entre los lectores de 20 a 45 años. Su capacidad para parodiar tanto los distintos tipos de discurso, literarios o no, como los problemas de nuestra sociedad lo convierte en uno de los grandes descubrimientos de Lengua de Trapo para la próxima temporada. La crítica de Euskadi ha dicho: «Lleva la lógica de sus cuentos hasta el final, y no falla» (Felipe Juaristi, Diario Vasco). «Artefactos literarios deudores de la escuela de Cortázar y que sorprenden al lector, así como hermosos juegos en los que, partiendo de su biografía, el autor inyecta ficción... Un libro que bien merece una mesilla » (Harkaitz Cano, Jakin). «Uno de los más desta

Joxe heldu eta gutxira azaldu zen Marga: -Zer? Zer moduz hire koadrilakoekin? -Eta hi? Izan al haiz etxe zaharrean? Zelan daude landareak? -Erruz ureztatu ditiat, erosi huen ongarri hori gehitu zioat urari, oso pozik jarri dituk, badakik nolakoak diren. Salako ateari berniza eman zioat, bide batez. Isilunea. -Handik natorren, eta ez haiz bertan arratsalde osoan egon. Bigarren isilunea, are sakonagoa. -Beno, motel, eskolan katigatu gaitiztek, badakik nola gabiltzan bilerekin eta gurasoekin, ez diat hara joateko astirik izan, eta ez hindudan landareen kontuarekin larritu nahi... Ez duk pentsatuko, ba, beste gizon batekin...? Tira! -Hik aipatu dun horrelakorik, ez nik. Denok esaten ditugu gezurrak. Baita zuk zeuk ere, irakurle. Bizitza ezinezkoa izango litzaiguke gezurrik gabe. Bikotea: gezurra. Lagunak: gezurra. Familia: gezurra. Merkatu askea, estatistikak: gezurrak. Demokrazia: beste gezur bat. Euskal Herria: gezurra. Literatura: gezurra hor ere. Hala ere, hain dira garrantzitsuak etengabe kontatzen ditugun gezur horiek non, azkenean, benetakoak bihurtzen baitira. Edo ia benetakoak. Hori uste du, behintzat, liburua osatzen duten hogeita sei ipuin hauen egileak. Egia esan badigu, noski.

«Zergatik idatzi dudan liburu hau, zein helbururekin? Nik ere, jende askok bezala, zalantzak ditut literaturaren zergati eta zertarakoez; ez dakit literaturak ezertarako balio duen, bai ala ez. Izan ere, bizio edo grinatzat hartzen dut nik literatura, eta ez erabilgarritasun morala edo politikoa duen zerbait balitz bezala. Eta zertarako bizioak, zertarako grinak (zertarako bekatuak), haietaz hitz egiten ez bada? Irakurtzeak eman dezakeen plazerra zabaldu egiten da irakurritakoa norbaitekin partekatu eta eztabaidatu baldin badaiteke. Bai: maite dut literaturaz hitz egitea, bizioaren bizio hori (metabizio hori). Eta, hein handi batean, hori da liburu hau (hori izan nahi luke): adiskideekin izandako hainbat elkarrizketaren emaitza eta balizko irakurlearekin elkarrizketa berri bati ekiteko saioa». Katedrarik gabeko aulki txiki batetik idatzita dago liburu hau, ez da kritikari profesional batek egina, ez da lan unibertsitarioa, autorea ez da liburuei argazkia atera eta historiaren izozkailuan sailkatzen dituen horietarik. Eztabaidarako oinarri eta, aldi berean, memoria-ariketa izan nahi du liburuak, baina, batez ere, «triunfalismoa» deitzen dugun pozoi horrentzako antidoto egokia. Zazpi begirada ageri dira liburuan -izan zitezkeen gehiago- mende bukaeraren bueltan denon artean ehun dugun euskal letren tapizari azpildurak arakatzeko.

Zer garen eta zer izan nahi genukeen. Hara hor buruhausteak eragiten dizkigun arazo bat, bai alor pertsonalean bai alor politikoan ere, herri bat (edo bi, edo hiru edo bat ere ez) garenez gero. Eleberri honetako protagonista, Joseba Anabitarte, eskizofrenia batean bizi da, aspertuta dago hemengo giro politikoarekin. Baina aspertze horien arrazoiak oso ezberdinak izan daitezke andrearekin baldin badago edo koadrilako bere lagun minarekin, edo Zuriñe bere ikaslearekin. Alaskako unibertsitate batetik etorri zaio esakintza bat, Euskal Herriari buruzko ikastaro bat emateko. Aukera ederra iruditzen zaio Euskal Herritik ihes egiteko. Edo beste zer edo zeretik doa ihesi? Kontua da, ihesi doala, behintzat. Alaskan, bakar-bakarrik, eta gure herriari buruz deus ez dakitenen aurrean, Euskal Herriaren historia fantastiko bat asmatzen du. Gazia da, sarkasmoz betea, lehen hiztetik harrapatzen zaituena, pindartsua. Hitz batean, umoretsua da, bai, eleberri labur hau, baina irakurri ostean min eragiten duena.

Heldu orainari dio zuhur-hitzak,etorkizuna gure esku dagoerrepikatzen dute nekagaitz medioetan. Eta bien bitartean, iraganari begira, mirarik gabe bada ere, ari da Zaldua ipuin-sorta berri honetan. Zer ote du iraganak halako setaz aldatu nahi izateko. Beharbada ez gaude iraganaz oso harro eta horregatik aldatu nahi genuke.Autoreak bere aurreko ipuinetan erabili ohi dituen osagaiak erabili ditu liburu honetan ere: ironia erregosi apur bat, zientzia fikzio ukitu sinesgarriez lurrindua, absurdotik atximur bat, egunerokotasunetik koilara bete, akaso giza harremanen gatzak gazituago dator oraingo honetan; beti bezain iradokizunez betea, hala ere.Ez da erraza esaten horietako zein osagaik behartzen duen irakurlea ipuin bakoitza hasi eta bukatu arte ez eskuetatik uztera, beharbada denen nahasteak. Segurua dena da ipuin bilduma irakurri eta nekez ahaztuko dituela bertan kontatzen direnak eta aktoreak.

-Aitaa! -Zer, laztana? -Kanpora joan nahi dut. -Badakin ezin dunala. Are gutxiago giro honekin.-Baina, aitatxo... -Ezetz esan dinat. -Baina hemen aspertu egiten naiz... -Jostailu mordoa dun, neska; har ezan edozein. Hortxe dauzkan letra horiek guztiak: ez

MEZU EZKUTUALed ZeppelinIVAtlantic, 1971Zorabiatuta sentitu naiz une batez. Beti gertatzen zaidan moduan. Gero, begiak ireki eta kokatzen saiatu naiz. Nire aurrean, morroi bat lurrean eserita, ipurdiz behera erori izan balitz bezala. Ondoan, Philips plato bat, binilo beltza kontrako norabidean jiraka. Berehala ulertu dut. Berriro ere Stairway To Heaven. Inbokazioa. Astunak dira gero.Satan al zara? galdetu dit mutilak.Nor bestela? erantzun diot. Atzeraka ipini duzu kanta, ezta?Bai, baina Eta hemen agertu naiz, sufre-hodeien artean, ezta?Bai, baina Ez al dut Deabru itxurarik, ala? Ez da hori, baina Ba orain ikusiko duzu zertarako gai naizen egin dut orro, nire ahots latz-sakonenaz, eta hatzarekin seinalatu dut: nire madarikaziorik boteretsuena bota behar diot amateur ergel honi.Orduan, ezer burutzeko astia izan aurretik, berriro nabaritu dut: hodi batetik xurgatuko banindute bezala. Luze. Gelditu naiz azkenik, edo gelditu naute. Berriro zorabio laburra. Parean, beste gaztetxo bat, begiak arranpalo. Led Zeppelinen diskoa atzera jiraka, pick-up txiki batean.Astunak dira gero.9788497466639_L33_24.pdf