XOSE MARIÑO FERRO

O romance, como xénero literario, ten de ser englobado dentro da literatura oral tradicional, documentándose a súa presencia desde o final da Idade Media en todos os territorios ocupados polas linguas románicas hispánicas.Coa presente colección de romances en lingua galega os autores queren demostrar -en contra dunha opinión bastante estendida- que Galicia cantou e recitou historias en verso, sobre todo de carácter novelesco. Moitos coinciden cos romances casteláns; bastantes son comúns á área galego-portuguesa; e tamén existen algúns propios, que non son os de menor beleza. Desde que, en 1863, López de la Vega editou os primeiros romances galegos, foron moitos os folcloristas, etnógrafos e estudiosos da literatura popular que se dedicaron a recollelos. Cabe citar a Manuel Valladares, os irmáns de la Iglesia, Murguía, Saco y Arce, Casto Sampedro, Said Armesto, Hervella Courel, Vicente Risco, Dorothe Schubart e Antón Santamarina. Faltou un gran estudioso, como foi Menéndez Pidal para o romanceiro castelán ou Teófilo Braga para o portugués, pero o volume de material reunido é notable. Probablemente a maior desgracia foi que as mellores coleccións de romances -as de Casto Sampedro e Víctor Said Armesto- quedaran inéditas ata hai pouco. Aínda está sen publicar a obra de Hervella Courel. As coleccións de Murguía e os irmáns de la Iglesia foron incluídas no Romanceiro popular galego de tradizón oral de Lois Carré Alvarellos. Os romances en lingua galega, pola súa calidade, son parte fundamental da nosa literatura e posiblemente no futuro aparezan nas historias da literatura galega, como aparecen nas da literatura castelá, catalana ou portuguesa.

Antropoloxía de Galicia ofrece unha visión de conxunto da cultura rural galega na que non falta ningún dos principais aspectos: poboación, tipos de asentamento, a producción de alimentos, o traxe, o transporte, o traballo, a propiedade, a organizacion social, a medicina, a morte, a relixion e as festas. Recolle tanto os elementos innovadores como os antigos. E, o mais importante, non se contenta cunha simple descricion, senon que trata de explicar os comportamentos, mesmo aqueles que, na cultura urbana, semellan carentes de loxica e racionalidade. Ademais, superando esa vision da cultura rural como un caixon de xastre de elementos inconexos, mostra como se relacionan os uns cos outros. Na Antropoloxia de Galicia atopamos uns labregos e mariñeiros bastante diferentes dos topicos. Son capaces de innovar, de adaptarse. Son absolutamente practicos e racionais en costumes como, por exemplo, a mellora, a endogamia parroquial e a residencia natolocal. E empregan unha linguaxe simbolica que asombra pola sua riqueza e complexidade. En definitiva, son creadores e portadores dunha gran cultura. Unha gran cultura que forma parte do noso pasado e, en boa medida, do noso presente. Escrita por Xose Ramon Mariño Ferro, antropologo de recoñecido prestixio, esta e, sen dubida, unha gran obra de referencia para a antropoloxia galega.

Estando a amora no seu lugar veu a mosca para lle picar. A mosca na amora, a mora na silva, a silva no chan; o chan, como é duro, de todo ten man.

Había un pobre pescador que vivía triste porque a súa muller non quedaba encinta. Un día botou o anzol ao río e sacou un peixe extraordinario. C

Este volume recolle historias que aínda se contan no noso país sobre o Demo e descóbrenos por que ten cornos, luz nos ollos, pelo sucio, cheiro a xofre etc. Recolle t

Na literatura popular galega son abundantes as historias de aparecidos e da Santa Compaña. Historias que o autor xulga como creación cultural estimable que permite, entre outras cousas, mitigar a angustia ante a morte, transmitir normas básicas para a convivencia e reforzar as relacións sociais. E por suposto, como tema literario, conta con tódolos ingredientes para interesar e emocionar a oíntes e lectores

A filla do rei vivía nun pazo de vidro, ouro e prata. Era unha princesiña tan fermosa que a coñecían en todo o mundo. E coa súa sabedor&iacu

Xoán era un mociño preguiceiro e xogador. Un día, xogando ás cartas, perdeu máis diñeiro do que tiña. No camiño

O autor enfróntase a un dos elementos máis frecuentes da poesía tradicional: a dobre linguaxe de contido erótico. Detrás da aparente inocencia d

Unha vella tiña un can debaixo da cama onde ela durmía e o can ladraba e a vella dicía: —Malos demos te leven, ou, can Que mal agradeces o pan que che dan. Unha vella tiña un gato debaixo da cama onde ela durmía e o gato miañaba e o can ladraba e a vella dicía ... Conto tradicional galego adaptado por Xosé Ramón Mariño Ferro e ilustrado por Cesáreo Varela.

O lobo é un dos personaxes máis destacados na literatura popular galega, un personaxe rico e complexo. Protagoniza historias nas que se nos presenta como un animal feroz; outras nas que dá nome a mulleres extraordinarias como pepa a Loba ou a Raíña Lupa. Historias que interesan, sobre todo, polo que nos din da sociedade