Libros de Narrativa en euskera, página 32 de 572

Narrativa

Berriro irakurri ditut orain liburu hau osatzen duten lau atalak. Iruditu zait bere hartan uzteko moduan daudela, zuzendu ditudan huskeria batzuk gorabehera. Aldatu dudana izenburua da. Kontuak garbitzen nuen pentsatua, baina testua berrirakurri ondoan ez zait egokia iruditu. Berez, kontu garbitze bat da liburua, bai, baina neure buruarekikoa. Eta izenburuak ez du hori iradokitzen. Kontuak garbitzen neure buruarekin edo horrelako ordezkoren bat ere pasatu zait burutik, baina luzeegia eta motelegia gertatuko litzateke. Azkenean Bikakora kaiera hautatu dut. Ez du zerikusirik Joseba Sarrionaindiaren poema gogoangarriaren giroarekin, baina uste dut bidaia baten berri ematen duela liburu honek ere. Bidaia horren aurretik idazleak eta itzultzaileak leziatzen nituen; orain, bidaiaren arian euskal idazle eta itzultzaile onek leziatu naute ni eta erakutsi didate zein den bidea euskaraz ongi idazteko. Jakituria berri horren oinarriak ematera nator. Honaino heldu den irakurleak ikusiko zuen hori dela liburu honen bigarren atal giltzarriaren muina, gero hirugarren eta laugarren ataletan ere erabiltzen dena. Eta gure autore eta itzultzaile onengandik ikastea eta jakituria horren berri ematea izango da hemendik aurrera nire jokabidearen argi gidaria.Ibon Sarasola

Literatura maite du Zalduak. Literatura du pasio (ez, baina, bizibide). Egungo euksal idazle estimatuenetakobat da, ipuintzaren defendatzaile sutsu ez ezik, ipuingile bikaina. Baina, horrez gain, literaturari buruz idaztea ere atsegin du (nahiz eta zeregin horrek pozak baino sarriago buruhausteak ekarri). Hain zuzen, literaturaren inguruko azken hamar urteetako hausnarketen eta burutazioen bildumada liburu honetan datorrena.36 artikulu biltzen dira guztira, lau atal nagusitan banatuta: Manifestuen eta dekalogoen alde (eta kontra), Euskal literatuaren kontra (eta alde), Literaturaren alde (eta kontra), Kritikaren kontra (eta alde). Horiez gain, atal bakoitzak sarreratxo bat dauka, eta amaieran, berriz, Post-Scriptum luze bat, artikulu bakoitzaren xehetasunak eman eta beste hainbat ohar eransteko.Liburuaren eta atalen izenburuetatik suma daitekeen moduan, ironia da Zalduaren testuen ezaugarri nagusietakoa. Horrekin batera, begirada kritikoa, luma zorrotza, datuen ugaritasuna, kontraesanei ihes ez egitea, eta irakurlearentzako keinu ugari. Horrek guztiak egiten du saiakera hau irakurketa guztiz atsegina, eta izenburu dialektiko guztien azken emaitza azpimarratu: (Euskal) irakurlearen alde.

1238ko udaberriaAntoñanako Ianitz Ruiz Palestina aldera abiatu da Nafarroako Tibalt I.a erregearen ejertzitoarekin, han heroi bihurtuko delakoan, eta, jakina, baita oso-oso gizon aberatsa ere.Patuak, ordea, ustegabeko bideetatik eramango du, eta Ianitzek laster ezagutuko ditu lur eta jende guztiz desberdinak, guztiz bestelako sinesteak eta bizitzeko moduak. Eta, aldi berean, erlikien trafikoan sartuko da, etxera itzultzeko bitartekoak eskuratu ahal izateko.Toti Martinez de Lezeak, bere ohiko umoreaz eta trebetasunaz, inondik ere haren irakurle asko harrituta utziko dituen garai eta lekuetara eramango gaitu eleberri honetan.

Narrativa en euskera

Bakarne ohi bezala esnatu da. Ohi bezala, Bakarnek lan egitera joan behar du AEK-k Irunen daukan euskaltegira.Alabaina, Bakarne ezin da ohetik altxatu. Ez daki zergatik. Eta ez daki zergatik bere hatzak, atzo hezur-haragizkoak zirenak, berunezkoak diren gaur. Jakin nahiko luke, baina ez daki. Altxatu nahiko luke, baina ezin du. Altxatuko litzateke, baldin eta bere gorputzeko eskuinalde osoa berunezkoa ez balitzBakarnek oraindik ez daki iktus batek Hiroshimako bonba nuklearraren tamainako sarraskia egin duela bere neuronen artean.Eta are: Bakarnek oraindik ez daki iktus horrek bere lan-hizkuntza lapurtu diola.Zer dio isiltzen denak isiltzen denean?, kantatzen zuen Mikel Laboak.Zer dio euskara galdu duen euskara-irakasleak isiltzen denean?, galdetzen digu Xabier Etxaniz Rojok nobela honetan.

Sentsazioa da. Giroa. Nahia ere bai.Euskara biziberritzeko bidean aldaketak datozen sentsazioa. Aurrerapena egin du euskarak azken hamarkadetan. Aurrerapen handia. Baina bide luzea dago aurretik. Beste egoera bat zabaltzen ari da. Orain arteko erronkei beste batzuk eransteko garaia: ezagutzari erabilera, aldekotasunari aktibazioa, bihotzari mingaina. Giroa. Elkarlanerako bide sendoagoak ere hasi dira urratzen euskalgintzako eragileak. Aldaketa politikoaren arrastoa nabari da euskararen arloan ere; akordioen bidea zabaltzen ere hasi dira han-hemen. Eta nahia. Batez ere nahia. Egoera aldatzeko nahia nabari da batean eta bestean, etsipen kutsutik aldentzekoa, egoera berriari egoki erantzutekoa, euskara irabazteko bidean jartzekoa. Sentsazioa da. Giroa. Nahia ere bai: bidea egiteko. Bidea irabazteko. Euskara irabazteko. Euskarak irabazteko.