Libros de Narrativa en euskera, página 48 de 572

Aita batentzat gogorra da bi seme txikirekin erbestera alde egitea, gerra usaina sentitzean; are latzagoa, emaztea eta alaba txikia atzean utzita. Denbora ez da sarritan gai izaten bizipen gordinek sortutako zauriak sendatzeko, eta, haur horietako batek, Luisek, ahalegin handiak egin beharko ditu haurtzaroko helduen mundu ezkutua ezagutu ondoren, bere eleberria idazteko. Haatik, maitasunaren izenean egia ezkutatuko dioten ahotsak ere inguruan ibiliko diraEleberri honetan, erbestearen bizipen gordina, ankerkeria eta heriotza aurkituko ditugu, baina baita maitasuna ere. Norbere iragana baldin bada geure izatearen barne-azala, kontakizunak lagun izan ditzakegu gure oroitzapenen bila, isiltasunaren gandua zeharkatzean.a

Bere seme elbarria hartuta, garai batean bertan behera utzi zuen Jean-Marcengana joango da Irati, barruko harra isildu nahian. Edurnek bikotea eta lana galdu ditu, eta mareak hondartzan utzitako enborrak erreskatatzen ditu eskultura bihurtzeko, kaosa ordenatzeak bere bizitzari zentzua emango diolakoan. Bertak desesperatutako jendearen telefonodeiak aditzen egiten du lan, baina nori kontatuko dizkio berak bere minak?Hiru emakume protagonista, hiru ipuinez osaturiko triptikoa, egungo gizartea astintzen duten hainbat gai eta gaitz erdigunean jartzen dituena: bakardadea, menpekotasunak dituztenen zaintza eta horrek ekar dezakeen sakrifizioa, bizitzari zentzurik aurkitu ez eta suizidioaren aukeraZikinkeriak pilatu ohi diren alfonbra azpia altxatuko bagenu bezala, agerian geratuko dira ate osteko sekretuak, nori kontatu ez dakigun aitortzak, isilpeko erruak.

Girgileri Anderea, Maialen Hegi-Luku: Eleberri honen hasieran mintzo dena Munia da. Deusek ez du ahultzen, beldurtzen, etsiarazten. Munia horrelakoa da. Tarteka, bazterren eta batez ere bere buruaren harrotzeko, munduaren itzulipurdikatzeko gutiziak atxikitzen du. Ez du atzera begiratzeko xederik, ez eta bere gaitasun handiez dudatzeko arrazoirik. Alta bada, askotan indarra ihesi doakio, oldarrak lehertzen du, gogo-indarrak errausten zaizkio, hobekien ezagutzen duten ezagunak lekuko. Bizia lokarri ulergarririk gabeko bi egoera errepikakorren arteko etengabeko harat-honat kudea ezina bilakatzen zaio. Bere bizia girgileria bat da ote?

Erroma, Errepublikaren az­ken egunak. Druso eta Portzia osaba Mario Dimitio senatariaren etxean bizi dira. Baina berri batek bizitza aldatzen die: Zesar hil da konjura baten ondorioz; konspirazioak huts egin du eta konjuratuen artean Mario Dimitio dago. Duintasuna galdu aurretik, nahiago du hil; bi ilobek lagunduko diote bere buruaz beste egiten, eta ihes egin beharko dute. Gainera, Drusok bere eskuetan agiri bat dauka eta badago hura eskuratzeko hiltzeko prest dagoenik. Hortik aurrera, bi anai-arrebek trebetasun eta adore guztia beharko dute koldarkeria, hilketa eta traizioz betetako giroan bizirik irauteko.

Meaulnes handia frantsesezko eleberri irakurrienetakoa da (1913az geroztik 5 miliotik gora ale saldu dira poltsikoko edizioan), klasiko bihurtua. Ehunka nerabe identifikatu dira heroi idealista, zoritxarreko eta abenturazale horrekin, eta harekin amets egin. Oroimenean gorde dituzte herriko eskolako eszenak, gaztelu miresgarri baten aurkikuntza edo neska maitatuaren agerpena eta galera. Baina liburua irakurterreza bada ere, eta maiz gazteentzako irakurgai gisa gomendatzen den arren, horrek ez du ezertan mugatu lanaren irakurle mota, eta ez da inola ere oztopo irakurketa konplexuago baterako. Nagusiki nerabe batek nerabeentzat idatzitako nerabe historia bat bada ere, baditu hainbat elementu edo alderdi eleberrigintzaren joera garrantzitsuekin lotzen dutenak.

Minimalia ipuin, kontakizun eta istorio laburrez osatutako liburu bat da. Narraziootan, bizitza kontatzeaz gainera, kontatzen da literaturaren abentura ere. Bizitza eta idazkuntza txanpon beraren aurkia eta ifrentzua baitira, Minimalian txanponaren alde biak ageri dira bat eginda, noiz harmonia onean, noiz armonia liskartsuan, baina inoiz ez bakoitza bere aldetik bizi diren testu gisa, besteekin batera baizik, elkar osatuz eta elkarri lagunduz, liburua testuen elkarren arteko ehunduraren baten emaitza baita, hainbat narrazioz osatutako narrazio bakarra, eta ez hainbat testuren pilaketa soila.