Karlos Linazasoro

1978ko martxoaren 28a. Gau erdian, T.-tik pasatzen den 6012 zenbakidun merkantzia trenak, errailetatik irten, eta lehergailu bat utzi du trenbidearen erdian: 55 tona azido zianhidriko daramatzan zisterna bat. Ia probintzia osoa desagerrarazteko indarra duen bonba bat. Lehen azterketen arabera, zisternak lehertzeko arrisku handiak ditu. Ezin liteke bertatik milimetro bat ere mugitu. T.-ko presidentearen agindupean, segituan jartzen dira martxan larrialdietarako gizatalde eta protokolo guztiak. Era berean, T.-ko biztanleriak laster jakiten baitu istripuaren berri, beldurra eta psikosia pizten dira herrian, kaos ezin esan ahalako bat. Agintari zein teknikoek lanean diharduten bitartean, T.-ko biztanle askok eta askok, izuak hartaraturik, beren etxeak uzteko erabakia hartzen dute. Egun osoa pasako dute trenbidean lanean, eta ilunabar arte inork ez du jakingo zisternarekin zer gertatuko den.Garaiko giro politiko-sozial nahasi eta izugarriak ere berea jartzen du suspentseko nouvelle txundigarri honetan, pertsonaien arteko harremanak zipristinduz, batzuen makurrak eta besteen elkartasun sentimenduak bistaratuz.Urte haietako fresko ederra.

Poesía de Karlos Linazasoro

1000 aforismo ondu ditu Karlos Linazasorok liburu honetarako. Genero berezia da aforismoa: itxuraz sinple, baina ondo egiteko trebetasun aparta behar duena, tolosarrak erakusten duena bezalakoa. Gogoeta txundigarriak, poesia printzak, mikroipuinak, adar jotzeak, paradoxak eta bestelakoak aurkituko ditugu pasarte laburrotan, guztiak ere egileak ohi duen zorroztasunez eta ironiaz landuak.

Egileak, liburu honetan, txunditurik begiratzen dio bizitzari, eta aldi berean burlaizepixka batekin, inguruan agertzen zaiona erabat benetakoa ote den zalantza egingobalu bezala. Ironia eta malenkonia punttu bat ageri da bere poemetan. Maitasuna daliburuaren ardatzetako bat; trena, txorimaloa eta urteko hilabeteak ere hartzen ditugaitzat..

WORLD PHOTO PRESSEguzkiak lur arraildua sukartzen du. Urrunean, lurrinak zatikatua, txabola bat. Mutikoa hezur huts da. Hamar urte ditu. Eserita dago, biluzik, hankak gurutzaturik, ezerezaren erdian. Kamerak, zoom baten bitartez, lehen planoan erakusten dizkigu begi-zuloetako, ezpain ertzetako euliak. Ahoan sartu zaio bat orain mutikoari, listu apur?o bat edan dio. Halako batean, autotik jaitsirik, gizon kameraduna mutiko biluziari hurbiltzen zaio, zalu, eta, kaxatxo bat irekiz, ezti apur batez igurtzi dizkio sudur zuloak, betazalak, ezpain barrenak. Gero, todoterrenora itzuli da. EREIN-EUSKADIKO KUTXA NARRATIBA SARIA 2007

Hiru egun jitoan igaro ondoren, naufrago jubilatu batzuk uharte apartatu eta jendegabetu ba-tera heldu dira. Hogeita bi gizon-emakume dira, jubilatuak guztiak, oporretara joan direnak. -Eta orain zer egingo dugu? -galdetu zuen agure batek, hodeiertz neurtezinari begira. Hitz haiek entzutean, bi emakume zahar negarrez hasi ziren. -Non gaude? Zer gara? Nondik gatoz? Nork jasoko gaitu? Zer gertatuko da gure seme-alabekin? Elkarteko lehendakariak, hemendik aurrera Bat izango den horrexek, emakume negartiei palpar luzea ferekatu, eta ondoren esan zuen: -Bukatu dira pitokeriak! Antolatu beharra daukagu. Zenbat gara, ea, ikus dezagun: hogeita bi. Guztiak gaude eta! Ongi ba: hemendik aurrera, antolakuntza militarra. Utikan izenak. Gutako bakoitzak zenbaki bat izango du. Ni, adibidez, Bat izango naiz. Noski, eder-ederra zarelako zu... -Ez! Lehendakaria naizelako! Eta konforme ez dagoenak ospa egitea du. -Esango didazu nola... -Ongi, zu, Bi; zu, Hiru... Eta horrela, gauden ordenari jarraituz, Hogeita bi arte. -Eta norbait hiltzen bada, zenbakiak bere hartan mantendu edo egokitu egiten dira?

Haikua Japoniako poesia-molde tradizional bat da, bere trinkotasun eta edertasunagatik mundu osora zabaldu dena aspaldi honetan. Hamazazpi silabako poema-modu hori bereganatu du Linazasorok ere liburu honetarako, eta hiru partetan banatu du liburua, beste hainbat gai betidaniko bezain unibertsal lantzeko haietako bakoitzean: natura, maitasuna, denbora.

T.ko udalbatza eratzen den egun berean, alkate eta zinegotzi berriak beren karguarenzina egiten ari direla, horra non hartzen duen plaza giza aldra anomiko bezain arriskutsuak. Armaturik datoz, haserre datoz. Zer nahi dute? Ez dakigu, baina bahiturik daukate udaletxea, eta haren barnekoak oro.Abiapuntu horretatik, eleberri zoro edo zoragarri bat eraiki du Karlos Linazasorok, zeru-lurrak batuz eta direnak eta ez direnak elkarrekin nahastuz, ironiatik absurdorainoko koloreekin marraztuz gizakiari eta gizarteari buruzko ipuin edo parabgola edo dela delako sailkaezin bezain gomendagarri hau.

Karlos Linazasororen ipuinak gizakiaren mindura dute kontagai. Ez dira horregatik umore ttanta baten faltan gelditzen, gehienetan ironiak azaleratu ohi duen irribarre ezti-mingotsetik gertuago dauden arren. Ipuin onak halakoak izan ohi dira, beti gorde izan ohi dute istorio triste bat bere baitan. Eta honako hauetan ere halatsu gertatzen da. Ez du askorik aztartu behar izan egileak gizakion bihotz azpilduretan minduraren arrastoak han eta hemen antzemateko. Samurtasuna eta xumetasuna dira, baina, ipuin eder hauek eskaintzen diguten altxorra, eta txirikordatutako ipuinen xarma dotorea familia desegin baten istorioa harilkatzeko orduan. Linazasorok alde egiten du liburu honetan bere ohiko bidetik, asmo berriak saiatuz. Ezdeusetik istorio paregabeak sortzen maisu dugu egilea.

¿T'imagines unes botes que et facin somiar i t'ajudin a viure experiències fantàstiques? Karlos, el protagonista d'aquest conte, té molts secrets per explicar-te i unes botes màgiques per

Nire historia frakaso baten eta mendeku baten historia da. Hasieratik utzi nahi nituzke, baina, gauzak argi: ez dut inoren errukirik edo maitasunik bilatzen, are gutxiago oraindik inoren epai kiskaltzailerik. Nork epai ditzala bere ekintzak. Emakume arrunt baten historia kontatuko dut orain. Hara: frakasoa poliki-poliki azaltzen da bizitzan, egunez egun; begiak itxi eta ezetz esaten diozu zeure buruari, ate-joka dabilen mamu hori etxez nahastu dela noski, bizilagunen bila dabilela dudarik gabe. Etxe horretan, ordea, zeu zara bizilagun bakar; laster, ordain eske datorren arrotzari atea irekiko diozu, eta eroso-eroso eseriko zaizu besaulkirik ederrenean. Gurean ere egin zuen habia. Ez nuke jakingo adierazten zerk zapuztu zuen gure harremana. Urteek berek, akaso. Bai, baina ez horrek bakarrik. Nik ez nion bizitzari gauza handirik eskatu: maitasun piska bat, seme bat... Gorputz osoz sakrifikatu nintzen Brianengandik: ez nuen semerik izan, unibertsitateko eskolak emateari utzi nion, ez lagun ez etxe finkorik izateari egin nion uko, berak profesionalki gora, oso gora egin zezan... Uko egite haiek guztiek ez zuten sekula ordainik izan. Nik, hala ere, ez nion inoiz ezer eskatu Briani.

Musua eternoa da. Apenas irauten duen, eta hortxe nago berriro eskaka, orori ixkintxo eginda. Zureak dira eternoenak, kuttun, gau eta egun, edo lorategiko zeruan. Zureak, noiz eta nola, beti, hegaka edo azpi-azpitik ezpainetara. Esan, eta hementxe nago, istantean, bapo-bapo begira, noiz jasoko dudan betikotasun hori, pott, hain eztiz paregabea. Zureak, eternoenak. Eta izan dadila laster.

Jatetxera etorri aurretik, gaur goizean, predictor-aren froga egin dut. Positibo eman du. Hau da, haurdun nago. Oraindik neuk bakarrik dakit. Ospakizuna aprobetxatu nahi nuke berri ona adierazteko, baina ez dakit une egokia edo behar diren hitzak aurkituko ote ditudan. Mattin seko geldituko da sustoarekin, eta aiton-amonei igoal ematen die bihotzekoak. Gaur duela hogeita sei urte ni babarruntxo bat, lekatxo bat, arroz aletxo bat nintzen amatxoren sabel barruan, eta orain neu naiz sabelean bizi-hazitxo bat daramadana. Lehen barnean egon nintzen eta orain kanpoan nago. Lehen hazi izan nintzen eta orain lur naiz. Zer ote da ama izatea! Zer ote da zure barnean gizaki bat haztea! Eta zer sentituko ote du arroz aletxo horrek zure barruan hazten eta osatzen doan bitartean!

Heriotzaren presentzia desgaraikoak eteten du behin eta berriro kontakizun honetako pro-tagonistaren egunerokoa. Badirudi protagonistak, bere nobela autobiografikoa idazteko lan-utzialdian dagoen liburuzainak, zera gogorarazi nahi diola irakurleari: heriotzak gure bizitzan agertzeko hitzordurik eskatu beharrik ez duela. Alabaina, balbeak edo herioak sortzen dituen eragozpen eta nekeei umoreaz eta ironiaz aurre egiten die K. idazleak. Eta, horrenbestez, heriotzak uzten duen ezintasun arimazkoari poesia eta umorea eransten ere jakin du Karlos Linazasorok kontakizun hilerrikoi honetan, aforismoen bidezidorrari jarraituz: Balbea, sarri, orpoetan eramaten den zerbait da; Suizidek lur hartzeko lekua aukeratzen dute; Fenix hegaztiak errausketa-etxe bat ipini du; Mantisaren erlijioa ikasi nahiko luke gizaki batek baino gehiagok; Zentauroak, dudarik gabe, ez lituzke bere gura-soak ezagutu nahiko.

Franti era un hombrecillo pequeño y muy generoso. Y siempre estaba de buen humor. Franti iba a gusto a trabajar, porque era muy trabajador, el mejor funcionario de Matteomiglia. Franti, a pesar de tener edad para ello, no quería jubilarse.