Xoan Gonzalez-Millan

O punto de partida deste estudio é que todo diccionario, sobre todo o de autoridades, é un marco privilexiado da producción cultural dunha sociedade nun momento determinado da súa historia. O libro estructurase en duas partes. Na primeira aventuranse algunhas hipoteses de traballo sobre as condicions socioculturais do discurso lexicografico. Insistese, sobre todo, naquelas variables que definen o diccionario como un instrumento privilexiado nos complexos procesos de configuracion e institucionalizacion dunha identidade nacional, destacando como a historia da lexicografia moderna corre parella coa fundamentacion e a crecente institucionalizacion da dimension nacional de determinadas culturas. A segunda parte, centrada no Diccionario de Eladio Rodriguez Gonzalez, documenta o repertorio de titulos e autores representados nas suas multiples citas literarias e analiza os presupostos e criterios utilizados na seleccion dos fragmentos escolmados para indagar os modos de intervencion das citas de autoridade e as suas diferentes funcions, sobre todo a sua participacion na canonizacion de autores e textos e da literatura por eles representada.

Xoán González Millán realiza en A narrativa galega actual (1975-1984) a primeira historia social da narrativa galega. No primeiro capítulo do libro, �un novo fenómeno literario�, reflexiónase sobre a

¿Existe unha literatura periférica? ¿Referida a que? ¿Cómo se contempla a narrativa galega do noso tempo no marco universal das literaturas? O autor incorpora novos conceptos a un vello debate: a creación, o escritor, a palabra e a sociedade. Conceptos como etnopoética, resistencia, antidiscurso, etc., intentan unha interpretación global da nosa narrativa contemporánea na procura dunha maior claridade dos textos e dos conceptos. Escribir sobre a literatura galega e, máis concretamente, aobre a súa producción máis recente -explica o autor no limiar- require, en principio, a inmersión do analista nun espacio social dominado por unha serie de contradiccións que esixen a súa representación tanto no texto creativo como no crítico. ¿Cómo apropiarse dos conflictos económicos, sociais, políticos e culturais de Galicia sen reflexar, ao mesmo tempo, as deficiencias conceptuais e operativas dunha linguaxe crítica condicionada por estas mesmas contradiccións? Velaí, se acaso, a única certeza que deambula por estas páxinas, que naceron cun único propósito: o de axudar na recuperación colectiva da silenciada voz galega.

Os tres grandes desafíos da Galicia posfranquista foron outros tantos actos de reapropiación colectiva que tiveron como obxetivos prioritarios a memoria histórica, o dereito á palabra e a institucionalizacion da produccion cultural.Os dous primeiros eran fundamentalmente actos reivindicativos que se apoiaban nas novas condicions de comportamento democratico para recuperar espacios basicos de liberdade; o terceiro representaba unha experiencia nova, unica e descoñecida no ambito da sociedade galega.A produccion e, quizais mais importante ainda, a reproduccion simbolica a penas entraran nos circuitos comerciais cando Galicia accede ao rexime de liberdades politicas despois de 1975. Os feitos culturais semellaban ata enton pezas de museo, obxectos reverenciados pero por iso mesmo paralizados. Toda a decada dos 80 foi un ininterrompido esforzo para superar esta situacion e por iniciar un dialogo aberto entre a produccion cultural, as esixencias da modernidade e a renovada imaxe da identidade social. Os multiples logros, alguns deles significativos, non poden silenciar, sen embargo, as deficiencias que ainda persisten e seguen desafiando a institucionalizacion social da produccion cultural galega.