Cola maestría, axilidá y soltura qu'avecen los contadores tradicionales, asina escribe Milio'l del Nido (Uviéu, 1944), que mamó'l rixu de contar histories del güelu, Chus el del Nido, un contador fan
Enantes d'algamar una considerable sonadía pola so novela xuvenil Les coses de Ramón Lamote, traducida al asturianu en 1989, Paco Martín yá yera conocíu pola so obra narrativa, especialmente por esta novela qu'agora publicamos, que fexo d'elli un de los nomes indispensables de la lliteratura gallega danguaño. Na roldana ye un retratu realista nel que tan presentes l'humor, la maxa, la fantasia, la tenrura, la tristeza... Paco Martin llevanta acta de la vida nun pueblu pequeñu en vispores de fiesta. Les escenes cotidianes coles que texe la narracion trescurren alredor del chigre, peles caleyes, ente una variada cantida de personaxes de los que conocemos el presente y el pasau, llogrando que'l llector acabe cola impresion de que-y regalaron tou un mundu. Non en devaneu nel so momentu esta novela supo ganar l'entusiasmu esixente d'Alvaro Cunqueiro, un de los sos maestros lliterarios.
Esti pequeñu llibru de poemes valió-y a Esther Prieto (Arenas de Cabrales, 1960) pa que la crítica-y prestara atención y pasara a ser ún de los poetes meyor valoraos d'ente les nueves xeneraciones. En 1992, cuando se publicó, foi una de les mayores novedaes lliteraries. Los poemes d'Esther, poco conocíos, publicaos malapenes en revistes d'escasa difusión, fechos dende la reflexón y l'alcordanza, llograben asina la sonadía que merecíen. La memoria de la vida, l'amor, el tiempu de la infancia, los llugares conocíos y vivíos o aquellos que resulten sentimentalmente cercanos conformen la materia del llibru, onde tán presentes el compromisu políticu o una cierta incapacidá d'adaptación a les convenciones sociales.
Dos noveles curties y siete cuentos axunta Adolfo Camilo Díaz nesta espléndida obra caracterizada pola radicalidá: tanto ética como estética, que ruempe col discursu y la manera de facer dominantes. Escritos en tiempos bien distintos —dende 1982 hasta l'añu 2000—, la ironía, la tresgresión, un ciertu feísmu, la capacidá pa construir personaxes arquetípicos y asitialos onde, aparentemente, menos deben tar, son delles de les característiques que destaquen en cada ún d'estos sorprendentes relatos. A pesar de la variedá temática del llibru, hai una palabra que pue definir el conxuntu: compromisu. Compromisu pa cola realidá actual, pa col pasáu y, poro, pa col tiempu por venir. Y too ello tresnao de violencia cotidiana
